Model autoregresyjny (AR): Różnice pomiędzy wersjami

Z Brain-wiki
Linia 185: Linia 185:
 
Pokazaliśmy powyżej (na przykładzie błądzenia przypadkowego), że znając współczynniki (parametry) modelu AR możemy z nich wyliczyć funkcję autokorelacji odpowiadającego im procesu, bez znajomości konkretnej realizacji sygnału. Z kolei z funkcji autokorelacji możemy z pomocą powyższego twierdzenia '''obliczyć''' widmo. To widmo będzie wyliczone a nie estymowane, ale nie odnosi się bezpośrednio do sygnału, od którego zaczynaliśmy, tylko do procesu opisanego '''wyestymowanymi''' parametrami modelu AR.
 
Pokazaliśmy powyżej (na przykładzie błądzenia przypadkowego), że znając współczynniki (parametry) modelu AR możemy z nich wyliczyć funkcję autokorelacji odpowiadającego im procesu, bez znajomości konkretnej realizacji sygnału. Z kolei z funkcji autokorelacji możemy z pomocą powyższego twierdzenia '''obliczyć''' widmo. To widmo będzie wyliczone a nie estymowane, ale nie odnosi się bezpośrednio do sygnału, od którego zaczynaliśmy, tylko do procesu opisanego '''wyestymowanymi''' parametrami modelu AR.
  
 +
Ogólnie w statystyce mówimy o:
 +
* estymacji parametrycznej jako znajdowaniu nieznanych wartości parametrów rozkładu, oraz
 +
* estymacji nieparametrycznej jako metodzie znajdowania postaci rozkładu populacji (analogicznie do [https://brain.fuw.edu.pl/edu/index.php/WnioskowanieStatystyczne/Testy_nieprametryczne testów nieparametrycznych]).
 +
 +
Na przykład dla stu obserwacji, co do których zakładamy, że pochodzą z rozkładu normalnego, możemy znaleźć średnią i wariancję (parametry rozkładu) i na tej podstawie estymować prawdopodobieństwo w dowolnym przedziale. Jeśli nie chcemy zakładać postaci rozkładu, nieparametryczną estymatą ''n''-tego percentyla będzie największy z pierwszych ''n'' wyników (dla próby o liczności 100).
  
 
<references/>
 
<references/>

Wersja z 08:35, 23 lis 2018

AS/ Model autoregresyjny (AR)

Model autoregresyjny (rzędu [math]M[/math]) opisuje procesy dyskretne, w których wartość sygnału w danej chwili jest sumą liniowej kombinacji [math]M[/math] wartości poprzednich i nieskorelowanego szumu [math]\epsilon[/math]

[math] s[n] = \sum_{i=1}^M a_i s[n-i] + \epsilon[n] [/math]

W każdej realizacji tego samego procesu (dla tych samych współczynników [math]a_i[/math] i wartości początkowych sygnału), [math]\epsilon_t[/math] są niezależnymi liczbami losowymi, więc o wartości [math]s(t)[/math] w konkretnej chwili [math]t[/math] możemy mówić tylko językiem prawdopodobieństwa.

Trzy przykładowe realizacje procesu AR 3-go rzędu ([math]M=3[/math]) o tych samych współczynnikach i wartościach początkowych.

Mimo tego, na podstawie współczynników AR możemy określić wiele ogólnych własności sygnału, np. wartość oczekiwaną [math]\bar{s}[/math] (w praktyce estymowaną przez wartość średnią) i wariancję (jej estymatorem jest suma kwadratów odchyleń wartości sygnału od wartości oczekiwanej), a nawet widmo mocy. Można również rozważać szersze klasy modeli tego typu, jak np. model MA (ruchomej średniej, ang. moving average), gdzie uśredniamy [math]\epsilon_t[/math] zamiast [math]s(t)[/math], czy proces mieszany ARMA, opisany między innymi w klasycznych pozycjach „Analizie szeregów czasowych”, autorstwa Boxa i Jenkinsa oraz w „Metodach analizy szeregów czasowych” autorstwa Piersola i Bendata.


AR(1)

Najprostszym przykładem jest proces AR pierwszego rzędu (nazywany liniowym procesem Markowa), w którym wartość w danej chwili zależy wyłącznie od wartości w chwili poprzedniej i szumu: [math] s[n] = a s[n-1] + \epsilon_n [/math]

podstawiając trzy kolejne wyrazy

[math]s[n] = \epsilon_n + a s[n-1] [/math]

[math]s[n-1] = \epsilon_{n-1} + a s[n-2] [/math]

[math]s[n-2] = \epsilon_{n-2} + a s[n-3][/math]

dostaniemy

[math] s[n] = [/math]

[math] \epsilon_n + a s[n-1] = [/math]

[math] \epsilon_n + a \left( \epsilon_{n-1} + a s[n-2] \right) = [/math]

[math] \epsilon_n + a \left( \epsilon_{n-1} + a (\epsilon_{n-2} + a s[n-3]) \right) = [/math]

[math] \epsilon_n + a \epsilon_{n-1} + a^2 \epsilon_{n-2} + a^3 s[n-3] [/math]


W ogólnym przypadku [math]N[/math] wyrazów będzie to suma

[math] s[n] = \sum_{i=0}^{N-1} a^i \epsilon_{n-i} + a^N s[n-N] [/math]

Dla [math]N \rightarrow \infty[/math] zależność od pierwszego elementu [math]s[n-N][/math] zanika i dostajemy asymptotyczną reprezentację

[math] s[n] = \epsilon_n + a\epsilon_{n-1} + a^2\epsilon_{n-2} +\ldots = \sum_{i=0}^{\infty} a^i \epsilon_{n-i} [/math]

Jeśli wartość oczekiwana [math]\epsilon_i[/math] wynosi 0 ([math]E(\epsilon_i)=0[/math]) a wariancja [math]\sigma^2(\epsilon_i)=\sigma_\epsilon^2[/math], to wariancja [math]s[n][/math] w punkcie [math]n[/math]

[math]\begin{matrix} \sigma^2_{s[n]} = E\left( (\epsilon_n + a\epsilon_{n-1} + a^2\epsilon_{n-2}+\ldots+a^{n-1}\epsilon_1)^2\right) =\\ = \sigma_\epsilon^2 \left(1+a^2+a^4+\ldots+a^{2n-2} \right) = \left\{ \begin{matrix} \sigma_\epsilon^2 \left(\frac{1-a^{2n}}{1-a^2} \right) & |a|\ne 1\\ n \sigma_\epsilon^2 & |a|=1 \end{matrix} \right. \end{matrix}[/math]

Autokowariancja [math]E(s[n] s[n+\tau])[/math]

[math]\begin{matrix} E\left( (\epsilon_n + a\epsilon_{n-1} + a^2\epsilon_{n-2}+\ldots+a^{n-1}\epsilon_1) (\epsilon_{n+\tau} + a\epsilon_{n+\tau-1} +\ldots+a^{n+\tau-1}\epsilon_1)\right) =\\ = \sigma_\epsilon^2 \left(a^\tau+a^{\tau+2}+\ldots+a^{\tau+2(n-1)} \right) = \left\{ \begin{matrix} \sigma_\epsilon^2 a^\tau \left(\frac{1-a^{2n}}{1-a^2} \right) & |a|\ne 1\\ n \sigma_\epsilon^2 & |a|=1 \end{matrix} \right. \end{matrix}[/math]

Dla [math]|a|\ne 1[/math] przy [math]n\rightarrow\infty[/math] [math] \sigma^2_{x[n]} \stackrel{n\rightarrow\infty}{\longrightarrow} \frac{\sigma^2_\epsilon}{1-a^2} \;\;\; ; \;\;\; \sigma_{x[n], x[n+\tau]} \stackrel{n\rightarrow\infty}{\longrightarrow} \frac{\sigma^2_\epsilon a^\tau}{1-a^2} [/math]

Autokowariancja [math] \rho(\tau) = \frac{ \sigma_{x[n], x[n+\tau]} }{ \sigma^2_{x[n]} } \stackrel{n\rightarrow\infty}{\longrightarrow} a^{|\tau|} [/math]

Proces jest asymptotycznie stacjonarny do rzędu 2, czyli wariancja i średnia nie zależą od czasu.

Dla [math]a=1[/math] proces ten obrazuje tzw. błądzenie przypadkowe.

Na podstawie znajomości samego współczynnika [math]a[/math] modelu AR(1) policzyliśmy np. funkcję autokorelacji modelu, co daje już znajomość widma procesu (z przytoczonego poniżej twierdzenia Wienera-Chinczyna). Podobnie w procesach wyższych rzędów (1) znajomość współczynników [math]\{a_i\}_{i=1..M}[/math] daje nam dokładną wiedzę o własnościach generowanych przez nie procesów, bez znajomości sygnału [math]s[n][/math], którego wartości mogą różnić się w kolejnych realizacjach ze względu na element stochastyczny — szum [math]\epsilon[/math].

W praktyce analizy sygnału postępujemy odwrotnie — do konkretnej realizacji dopasowujemy model AR. Głównym problemem jest wybór rzędu modelu, estymacja współczynników [math]a_i[/math] najlepiej pasujących do danego sygnału posiada stabilne rozwiązania.


Twierdzenie Wienera-Chinczyna

Transformata Fouriera funkcji autokorelacji jest równa kwadratowi modułu transformaty Fouriera.

Dowód Kładąc [math]f = g[/math] we wzorze na funkcję korelacji sygnałów f i g, dostajemy

[math] \mathcal{F} \left( \int_{-\infty}^{\infty} f(t) f(t+\tau) dt \right) = [/math] [math] \int_{-\infty}^{\infty} e^{-i\omega \tau} \left( \int_{-\infty}^{\infty} f(t) f(t+\tau) dt \right) d\tau = [/math] [math] \int_{-\infty}^{\infty} e^{-i\omega(t+\tau)} e^{i\omega t} \int_{-\infty}^{\infty} f(t) f(t+\tau) dt d\tau = [/math] [math] \int_{-\infty}^{\infty} e^{-i\omega(t+\tau)} f(t+\tau) d\tau \int_{-\infty}^{\infty} e^{i\omega t} f(t) dt = [/math] [math] \hat{f}(\omega) \overline{\hat{f}(\omega)} = |\hat{f}(\omega)|^2 [/math]


Kryterium Akaike (AIC)

[math]\mathrm{AIC}(M)= \frac{2M}{N} -\ln(\sigma^2_{\eps}) [/math]

[math]N[/math] - liczba próbek sygnału

Kryterium to karze za zwiększanie liczby parametrów i nagradza za zmniejszanie niewytłumaczonej wariancji.

Parametryczna estymacja widma mocy sygnałów

Pokazaliśmy powyżej (na przykładzie błądzenia przypadkowego), że znając współczynniki (parametry) modelu AR możemy z nich wyliczyć funkcję autokorelacji odpowiadającego im procesu, bez znajomości konkretnej realizacji sygnału. Z kolei z funkcji autokorelacji możemy z pomocą powyższego twierdzenia obliczyć widmo. To widmo będzie wyliczone a nie estymowane, ale nie odnosi się bezpośrednio do sygnału, od którego zaczynaliśmy, tylko do procesu opisanego wyestymowanymi parametrami modelu AR.

Ogólnie w statystyce mówimy o:

  • estymacji parametrycznej jako znajdowaniu nieznanych wartości parametrów rozkładu, oraz
  • estymacji nieparametrycznej jako metodzie znajdowania postaci rozkładu populacji (analogicznie do testów nieparametrycznych).

Na przykład dla stu obserwacji, co do których zakładamy, że pochodzą z rozkładu normalnego, możemy znaleźć średnią i wariancję (parametry rozkładu) i na tej podstawie estymować prawdopodobieństwo w dowolnym przedziale. Jeśli nie chcemy zakładać postaci rozkładu, nieparametryczną estymatą n-tego percentyla będzie największy z pierwszych n wyników (dla próby o liczności 100).