Tekst źródłowy strony Ochrona radiologiczna/Stanowiska mające istotne znaczenie dla zapewnienia BJiOR


==Wstęp==
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2005 r. (Dz. U. Nr 21, poz. 173) w sprawie stanowisk mających istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej oraz inspektorów ochrony radiologicznej, określa następujące stanowiska jako mające istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej:
*inspektor ochrony radiologicznej,
*operator reaktora badawczego,
*dozymetrysta reaktora badawczego,
*starszy dozymetrysta reaktora badawczego,
*kierownik zmiany reaktora badawczego,
*kierownik reaktora badawczego,
*z-ca dyrektora ds. bezpieczeństwa jądrowego w jednostce posiadającej reaktor badawczy,
*specjalista ds. ewidencji materiałów jądrowych,
*operator przechowalnika wypalonego paliwa jądrowego,
*kierownik składowiska odpadów promieniotwórczych,
*kierownik zakładu unieszkodliwiania odpadów promieniotwórczych,
*operator akceleratora stosowanego do celów innych niż medyczne, z wyłączeniem stosowanych do kontroli pojazdów,
*operator akceleratora stosowanego do kontroli pojazdów,
*operator akceleratora stosowanego do celów medycznych oraz urządzeń do teleradioterapii,
*operator urządzeń do brachyterapii.
Warunkiem nadania uprawnień do zatrudnienia na wymienionych stanowiskach jest brak przeciwwskazań zdrowotnych, stwierdzony orzeczeniem uprawnionego lekarza, posiadanie odpowiedniego wykształcenia i stażu pracy oraz zdanie egzaminu poprzedzonego szkoleniem. Do otrzymania uprawnień inspektora ochrony radiologicznej, konieczna jest dodatkowo pełna zdolność do czynności prawnych.
==Prowadzenie szkoleń==
Szkolenia do egzaminów na stanowiska mające istotne znaczenie dla zapewnienia BJiOR mogą prowadzić jednostki, które znajdują się w rejestrze Prezesa PAA, posiadają kadrę wykładowców z wyższym wykształceniem, wiedzą i doświadczeniem, obiekty, urządzenia i wyposażenie (lub dostęp do nich) do ćwiczeń praktycznych oraz opracowany program szkoleń, zatwierdzony przez Prezesa PAA. Podczas szkolenia należy prowadzić dziennik zajęć, który następnie przechowuje się co najmniej 5 lat.
==Egzamin==
Do egzaminu mogą przystąpić osoby, które odbyły wymagane szkolenie. Możliwe jest przystąpienie do egzaminu bez wcześniejszego szkolenia jeśli osoba zdająca była zatrudniona na stanowisku, wymagającym posiadania uprawnień, o które się stara, przez ostatnie 12 lub w okresie ostatnich 5 lat ukończyła studia na kierunkach zawierających w programie zagadnienia dozymetrii i ochrony radiologicznej (min. 30 godz. wykładów i 30 godz. ćwiczeń) lub posiada wykształcenie wyższe i co najmniej trzyletni staż pracy w warunkach narażenia w okresie ostatnich 5 lat.
==Komisja egzaminacyjna==
Do przeprowadzania egzaminów uprawniona jest komisja właściwa dla uprawnień umożliwiających zatrudnienie na stanowiskach mających istotne znaczenie dla BJiOR oraz właściwa dla uprawnień inspektora ochrony radiologicznej.

Osoba zdająca egzamin uiszcza opłatę egzaminacyjną w wysokości 30% minimalnego wynagrodzenia.

Egzamin składa się z dwóch części – pisemnej i ustnej. Część pisemna zawiera 30 pytań testowych oraz 3 zadania obliczeniowe lub pytania problemowe – 1 pkt za każde pytanie testowe, 0-10 pkt za obliczeniowe/problemowe. Dopuszczenie do egzaminu ustnego jest możliwe po zdobyciu co najmniej 20 punktów z testu oraz co najmniej 20 punktów z części obliczeniowej lub problemowej.

Egzamin ustny składa się z 5 pytań, za każde z nich można otrzymać maksymalnie 5 pkt. Do zdania egzaminu niezbędne jest uzyskanie co najmniej 15 punktów.
Po zdaniu egzaminu osoba ubiegająca się o uprawnienia lub kierownik jednostki, w której jest ona zatrudniona występuje, w ciągu 6 miesięcy od egzaminu do Prezesa PAA z wnioskiem o nadanie uprawnień. Do wniosku należy dołączyć potwierdzenie zdania egzaminu, orzeczenie lekarskie, potwierdzenie wykształcenia, potwierdzenie stażu pracy, oświadczenie o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych (w przypadku uprawnień inspektora ochrony radiologicznej). Osoby dopuszczone do egzaminu bez szkolenia, nie muszą składać dokumentów złożonych z wnioskiem o dopuszczenie do egzaminu. Osoby, które w dniu składania wniosku o dopuszczenie do egzaminu posiadają uprawnienia, o które się ubiegają nie muszą dołączać dokumentów potwierdzających wykształcenie i staż pracy.

Uprawnienia nadaje się na 5 lat.
<figure id="fig:tab_1">
<caption>Wymagane kwalifikacje dla inspektorów ochrony radiologicznej</caption>
{|class="wikitable"
!rowspan = 2|Rodzaj działalności 
!colspan=2|Staż pracy 
!rowspan=2|Typ uprawnień 
|-
!Średnie 
!Wyższe 
|-
|Przechowywanie, transport, obrót, stosowanie ZŹP. 
Instalowanie, stosowanie, obsługa urządzeń zawierających ŹP o akt < 10*wartość 
określona jako niepodlegająca zgłoszeniu ani zezwoleniu.
|1
|0
|IOR-0 
|-
|Wytwarzanie, przetwarzanie, przechowywanie, składowanie, transport, stosowanie, obrót materiałów jądrowych, źródeł i odpadów (oprócz medycznych).
Przechowywanie, transport, obrót, stosowanie ZŹP o aktywności < 10*wartość określona jako niepodlegająca zgłoszeniu ani zezwoleniu 
|3
|1
|IOR-1 
|-
|Budowa, eksploatacja, zamknięcie, likwidacja składowisk odpadów promieniotwórczych.
|3
|1
|IOR-1 
|-
|Produkowanie, instalowanie, stosowanie, obsługa, obrót urządzeń zawierających ŹP (oprócz medycznych).
|3
|1
|IOR-1 
|-
|Instalowanie, stosowanie, obsługa urządzeń zawierających ŹP akt < 10*wartość określona jako niepodlegająca zgłoszeniu ani zezwoleniu.
|3
|1
|IOR-1 
|-
|Uruchamianie, stosowanie urządzeń wytwarzających promieniowanie jonizujące do celów niemedycznych.
Uruchamianie pracowni, również rtg .
|3
|1
|IOR-1 
|-
|Dodawanie substancji promieniotwórczych do wyrobów powszechnego użytku i medycznych, obrót, przywóz, wywóz do/z Polski.
|3
|1
|IOR-1 
|-
|Przetwarzanie, przechowywanie, składowanie, transport wypalonego paliwa jądrowego oraz wzbogacanie izotopowe.
|4
|2
|IOR-2 
|-
|Budowa, rozruch, próbna i stała eksploatacja, likwidacja obiektów jądrowych oraz składowisk wypalonego paliwa jądrowego.
Budowa i eksploatacja przechowalników wypalonego paliwa jądrowego.
|4
|2
|IOR-2 
|-
|Źródła promieniotwórcze do celów medycznych – produkcja, instalacja, stosowanie 
|4
|2
|IOR-3 
|-
|Podawanie substancji promieniotwórczych ludziom i zwierzętom 
|4
|2
|IOR-3 
|}
</figure>
Osobom, które ukończyły studia wyższe zawierające w programie zagadnienia dozymetrii i ochrony radiologicznej (min. 30 godz. wykładów i 30 godz. ćwiczeń) poprzedzonych wykładem i ćwiczeniami z fizyki, okres stażu pracy w warunkach narażenia skraca się o rok. 

Osobno przeprowadzane są szkolenia osób ubiegających się o uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej w pracowniach rentgenowskich stosujących aparaty rentgenowskie do celów diagnostyki medycznej, radiologii zabiegowej, radioterapii powierzchniowej i radioterapii schorzeń nienowotworowych. Prowadzą je jednostki, które zostały wpisane do rejestru Głównego Inspektora Sanitarnego, który również nadaje uprawnienia.

Organ właściwy do nadawania uprawnień inspektora ochrony radiologicznej cofa te uprawnienia w drodze decyzji administracyjnej, jeżeli: 
# inspektor ochrony radiologicznej utracił pełną zdolność do czynności prawnych lub 
# w wyniku kontroli, stwierdzono, że inspektor ochrony radiologicznej nie wykonuje albo nie wykonuje należycie obowiązków.