Wstep: Różnice pomiędzy wersjami

Z Brain-wiki
Linia 30: Linia 30:
  
  
<div align="right">
+
===Sygnał dyskretny jako wektor===
[[Analiza_sygnałów_-_wykład|⬆]] [[...|⮕]]
+
 
</div>
+
 
 +
 
 +
===[[Szereg Fouriera]]===
 +
 
 +
 
 +
 
 +
===[[Przekształcenie Fouriera]]===
  
Celem pierwszego wykładu jest wprowadzenie pojęć, potrzebnych na pierwszych [[Analiza_sygnałów_-_ćwiczenia|ćwiczeniach]]:
 
* częstość próbkowania
 
* częstość Nyquista
 
* aliasing
 
* sygnał dyskretny jako wektor
 
* szereg Fouriera
 
* transformata Fouriera
 
  
  
  
<!--
+
<div align="right">
[[Plik:wstep_rys_3.jpg|thumb|center|600px|alt=próbkowanie zmienia ciągłys sygnał| <figure id="fig:8"></figure> Próbkowane z częstością 1 oscylacje o częstościach ''f'', od góry: 1,3, 1, 0,5 i 0,3.
+
  [[Analiza_sygnałów_-_wykład|⬆]] [[...|]]
Sinusa o częstości 0,3 można odtworzyć dokładnie z samych wartości dyskretnych (kropki),
+
</div>
podobnie dla granicznej częstości 0,5. Natomiast próbkowane z tą samą częstością szybsze
+
__NOTOC__
oscylacje wprowadzają przekłamania &mdash; widoczna na samej górze oscylacja o częstości 1,3
 
daje w chwilach próbkowania wartości ''dokładnie takie same'' jak sygnał na dole.
 
Zjawisko to nosi nazwę ''aliasingu'' ([[STAT:Klasyczna#Przekszta.C5.82cenie_Fouriera_sygna.C5.82.C3.B3w_dyskretnych.2C_aliasing | porównaj)]].]]
 
-->
 

Wersja z 19:30, 25 lip 2024

Sygnały zapisujemy, przetwarzamy i analizujemy w postaci ciągów liczb. Przejście od sygnału ciągłego do cyfrowego odbywa się przez proces próbkowania, czyli zapisywania kolejnych amplitud sygnału w ustalonych, stałych odstępach czasu, omawiany wcześniej na TIiK.

AD.png

Ciągły sygnał z górnego rysunku, po próbkowaniu w punktach symbolizowanych czarnymi kropkami na rysunku dolnym, na dysku zostaje zapisany jako ciąg liczb:

102, 195, 80, 16, 147, 178

Żeby odtworzyć fizyczne własności sygnału, czyli narysować zapisane wartości próbek (czarne kropki) w odpowiedniej skali, musimy znać częstość próbkowania i stałą kalibracji.

Wyrażana w hercach (Hz) częstość próbkowania (ang. sampling frequency, [math]f_s[/math]) to liczba próbek na sekundę. Jest ona odwrotnością odstępu w czasie między kolejnymi próbkami ([math]\Delta t[/math]):

[math]f_s = \dfrac{1}{\Delta t}[/math]

Stała kalibracji to współczynnik, przez który mnożymy zapisane liczby, żeby otrzymać wartości w jednostkach fizycznych, na przykład mikrowoltach.

Oczywiście musimy też wiedzieć, w jakim formacie zapisano na dysku liczby (omawialiśmy to rok temu na wykładzie o binarnych reprezentacjach liczb), oraz, w przypadku sygnałów wielozmiennych o jednolitym próbkowaniu, znać liczbę kanałów. Taka dodatkowa informacja (metainformacja) jest konieczna do poprawnego wyświetlenia danych z pliku.

Aliasing

Poza znajomością zależności między zapisanymi liczbami a jednostkami fizycznymi w procesie próbkowania kluczową rolę odgrywa twierdzenie o próbkowaniu (inaczej twierdzenie Nyquista-Shannona, czasem w skrócie twierdzenie Nyquista). Mówi ono, że sygnał ciągły możemy odtworzyć za zapisanych próbek, jeśli częstość próbkowania [math]f_p[/math] była wyższa niż dwukrotność najwyższej z występujących w sygnale częstości [math]f_{max}[/math], nazywana częstością Nyquista [math]f_N[/math]:

[math] f_s = \dfrac{1}{\Delta t} \gt 2* f_{max} = f_N[/math]

Jeśli częstość próbkowania nie była wystarczająco wysoka, nie tylko stracimy informację o zmianach amplitudy sygnału "pomiędzy próbkami", ale dojdzie też do zafałszowania sygnału w niższych częstościach, które z pozoru nie powinny być zaburzone. Efekt ten jest omówiony w rozdziale Aliasing.

Nyquist1.png



Sygnał dyskretny jako wektor

Szereg Fouriera

Przekształcenie Fouriera